To browse Academia. Historia Polski zaczyna się w X w. Siłą rzeczy wcześniejsze czasy, do których tyle źródeł pisanych zachowało się w innych regionach Europy, to u nas wciąż jeszcze "prahistoria", wywodzona głównie ze źródeł archeologicznych, w których nie znajdziemy wszak nazw plemion czy imion ich przywódców, nie mówiąc już o miejscach i datach bitew.
Nie znaczy to jednak, że jesteśmy skazani wyłącznie na operowanie wymyślonymi za biurkiem nazwami "kultur" archeologicznych i typologiczne analizy składników kultury materialnej. Współczesna archeologia posiłkuje się bowiem w interpretacjach elementami socjologii historycznej, antropologii gospodarczej i etnologii, co w połączeniu z intensywnie ostatnio weryfikowaną i uściślaną chronologią umożliwia poprzedzenie historycznych początków Polski niezbędną do ich zrozumienia głębią czasową.
Okazuje się przy tym, że te tereny, tak odległe przecież od głównych centrów okresu późnoantycznego Rzym i Konstantynopol i wczesnego średniowiecza Bizancjum i Nadrenia odczuwały wyraźnie zachodzące tam zmiany. Skutki procesów obserwowanych w centrach cywilizacyjnych Europy odbijały się nieuchronnym echem na ziemiach leżących na północ od Karpat i Sudetów. Prześledzenie zmian, jakie zachodziły w organizacji zamieszkujących je społeczeństw w ciągu około tysiąca lat pomoże zrozumieć, skąd wzięło się państwo wprowadzone przez Mieszka I do historii kontynentu.
Rozwarstwienie społeczeństwa jest prostą funkcją rozkładu w nim relacji władzy, która jest głównym środkiem do osiągania zamierzonych celów. Władza jest zdolnością dążenia do tych celów i ich osiągania przez opanowanie swego środowiska społecznego i materialnego. W niniejszych rozważaniach interesuje mnie oczywiście głównie środowisko społeczne. Chodzi więc o władzę nad ludźmi, nawet jeżeli dotyczy to konkretnego obszaru. Współczesna socjologia wyróżnia cztery podstawowe typy władzy: ideologiczną, militarną, polityczną i gospodarczą 1.
Zasięgi przestrzenne 1. The purpose of the article is to show the role of meszne in the emoluments of the parish vicars of the parish churches operating in the Kraków Diocese in the first half of the 16th century. Meszne was a tribute that appeared in Polish lands with colonization under German law. It was most often paid on St Martin's Day, i. The significance of this tribute to parsonage budgets has been addressed only marginally in the literature to date.
